RSS

Robert Ellis op grote muzikale hoogte

“Op mijn vorige album stonden veel nummers over ontrouw. Daarna heb ik veel over echtscheiden geschreven. Dat is niet helemaal toevallig.” Aldus Robert Ellis tijdens een recent optreden in het Amsterdamse Zonnehuis. Inderdaad: zijn werk is grotendeels autobiografisch. “Een goede song is waarachtig, vandaar dat ik uit mijn eigen ervaringen put.” Al vormt dit uiteraard geen garantie dat het ook goede muziek is. Hoe schrijf je dan wel een goede song? Een kort college van Robert Ellis.  

 ellis1

Samen met artiesten als Daniel Romano en Sturgill Simpson wordt Robert Ellis wel gezien als een van de huidige generatie vernieuwers van de countrymuziek. De verschillen tussen de drie zijn evenwel aanzienlijk, en worden steeds groter. Romano kruidt zijn countrymuziek de laatste tijd met rock en singersongwriter-achtige muziek (hij noemt het zelf ‘Mosey’) en Simpson leunt steeds sterker op psychedelische muziek (de titel van zijn album ‘Metamodern Sounds In Country Music’ spreekt boekdelen). Het origineelst is Ellis, die steeds meer invloeden van moderne jazz verwerkt in zijn nummers, vooral bebop en vroege free jazz. “Helemaal uniek ben ik niet”, vindt hij. “Iemand als Bob Wills combineerde in zijn tijd ook al jazz en country – oude jazz welteverstaan, al was de swing muziek destijds heel modern. Ook Norah Jones is een verwante ziel, zij het dat zij eerder een jazzmuzikant is die  countryinvloeden in haar muziek verwerkt, terwijl het bij mij eerder omgekeerd is. En wat dacht je van Willie Nelson? Veel van zijn composities zijn duidelijk beïnvloed door de componisten uit de ‘Great American Songbook’.”

Toch klinkt niemand zoals Robert Ellis met zijn countrymuziek doorspekt van jazzy instrumentatie en arrangementen. In het beste geval werkt de combinatie, zegt Ellis. “Dan ontstaan er nummers die je op het eerste gehoor bij je lurven pakken en waar je bij herhaald luisteren steeds nieuwe aspecten aan ontdekt en aan kracht wint.”

Aansprekend

Ellis geeft hoog op van het werk van mensen als Paul Simon, Joni Mitchell ten tijde van Hejira en Joanna Newsom: artiesten die erin slagen nummers te schrijven die toegankelijk zijn maar tegelijkertijd ook complex en ‘gelaagd’ door de onverwachte klanken en arrangementen. In het geval van Ellis zit ‘m de toegankelijkheid in de eenvoudige, aansprekende country-achtige melodieën (en de complexiteit in de jazzy begeleiding – vooral van Ellis zelf (toetsen en gitaar) en gitarist Kelly Doyle.

Live zijn die jazzinvloeden nog duidelijker dan op de plaat, zeker wanneer Ellis en Doyle zich overgeven aan uitgebreide improvisaties – een genot om te zien hoe twee meestergitaristen elkaar tot grote muzikale hoogte kunnen stuwen. Heerlijk, vindt Ellis dat optreden: “Wij kunnen drie uur achter elkaar spelen, en lijkt nog geen vijf minuten te duren.”

Gekunsteld

De combinatie van country en moderne jazz doet op papier misschien gekunsteld aan, maar klinkt nergens geforceerd. “Voor mij is het ook een heel natuurlijk om die twee samen te voegen. Ik ben in een Texaans dorpje groot geworden op dieet van country and bluegrass, en daarna ben ik opgeleid als jazzgitarist. Op mijn eerste platen hoor je die twee muzikale invloeden al enigszins, al was de country aanvankelijk nadrukkelijker aanwezig dan de jazz. Mijn laatste album is jazzier, doordat ik alles helemaal zelf heb geproduceerd en volledig mijn eigen gang kon gaan.”

De beste songs van Ellis (‘Good Intentions’ van zijn vorige album ‘The Lights from the Chemical Plant’ en ‘It’s not OK’ van ‘Robert Ellis’ voorop) maken ook enorme indruk omdat ze volstrekt geloofwaardig zijn.

 

Andere wereld

Het adagium ‘schrijf waar je verstand van hebt’ is aan Ellis wel besteed. Zijn nummers zijn geworteld in zijn eigen leven. “Op ‘The Lights from the Chemical Plant’ gingen veel nummers over ontrouw en op het huidige album gaat het vaak over echtscheiden”, grapt Ellis bij de aankondiging van ‘Good Intentions’ tijdens een recent optreden in het Amsterdamse Zonnehuis.

Een nummer over ontrouw. Inderdaad, zijn eigen ontrouw, zegt Ellis, althans daar is het op  geïnspireerd. “Het is geen letterlijk verslag van wat er gebeurd is. Dat kan ook niet. Al is een nummer nog zo waarheidsgetrouw, dan nog zegt het niet zo veel over mij. Ik ben ‘s ochtends slecht te genieten voordat ik mijn eerste kop koffie heb gehad. Een nummer dat over mij gaat voor dat ik dat eerste kopje koffie in heb gehad, zal heel anders uitpakken dan een autobiografisch nummer dat zich later op de dag afspeelt. Zelfs als ik me best doe ‘de waarheid’ te vertellen, is het dus hooguit een gedeelte van de waarheid.”

ellis2

Ellis wil ook helemaal niet ‘de waarheid’ weergeven in zijn nummer, zegt hij: “Een goede song schetst een wereld waar de luisteraar in zijn verbeelding een paar minuten kan verblijven. Misschien wel gebaseerd op de realiteit, maar niet per se een directe weergave. Wel moet een song geloofwaardig en waarachtig zijn, althans daar streef ik naar. Daarom schrijf ik uit eigen ervaring. En daarom probeer ik mezelf ook niet mooier voor te doen dan ik ben. Wat dat betreft spiegel ik me aan iemand als John Prine, een songwriter die de spot met zichzelf drijft en keer op keer naar benden haalt. En juist daardoor boven zichzelf uitstijgt.”

(Jan Bletz)


Comments are closed.