In het begin van de jaren negentig vierde de grunge beweging hoogtijdagen. Seattle was de hoofdstad. Kurt Cobain en Eddie Vedder streden om het burgemeesterschap. Het commerciële succes van deze stroming was ongekend en MTV maakte de bubbel nog groter.

Een kleine 1500 kilometer naar het zuiden, om precies te zijn in San Francisco, was er op datzelfde moment een tegenovergestelde stroming aan het ontstaan. In plaats van commerciële harde beukmuziek, maakte men nummers met een langzaam tempo, minimale muzikale begeleiding en emotioneel geladen teksten. De muziekbijbel Allmusic beschrijft het genre als:

“slow, fragile and gut’wreching music made by and for the depressed. Themes of heartbreak, loss, and misery dominate the lyrics, and the music itself is resolutely downbeat”

Als er een band is die de essentie van dit genre omvat dan is het wel de Red House Painters, het geesteskindje van singer-songwriter Mark Kozelek. Het begon allemaal met Mark Eitzel, de zanger van de cultband American Music Club. Hij hoorde de Red House Painters een keer spelen in een lokale bar. Eitzel, zelf een begenadigd schrijver van melodramatische liedteksten, was zo onder de indruk van Kozelek en zijn mannen dat hij ze zou helpen met een platencontract.

Toen Eitzel een keer in Engeland was, tipte hij de band aan bevriend journalist Martin Aston. Hij wilde er wel even naar kijken. En dus nam Mark Kozelek een demo met 90 minuten aan materiaal op en stuurde deze naar Engeland. Een paar maanden later, toen Kozelek rustig in bad zat, ging de telefoon: het was de baas van het Engelse 4AD. Hij had alvast de zes beste nummers van de demo geselecteerd en wilde ze graag uitbrengen. En zo geschiedde het. In september 1992 kwam het debuutalbum “Down Colorfull Hill” uit. De demonummers zijn bijna geheel ongemoeid gelaten, hetgeen de muzikale prestatie nog indrukwekkender maakt.

Het is een plaat die zo door merg en been heen gaat, dat je na het laatste nummer door alle variaties van emotie bent heen geschoten: van verdiet tot schoonheid tot ontzetting.

Medicine Bottle:

De eerste plaat is eigenlijk een lange meditatiesessie. Met nummers van tien minuten wordt de luisteraar in een soort trance gebracht. Het voortkabbelende ritme zorgt ervoor dat de teksten rechtstreeks door de ziel gaan. De zes gemixte demo’s van Kozelek zetten de Red House Painters meteen op de muzikale wereldkaart.

Niet lang daarna krijgt de formatie de mogelijkheid om de studio in te gaan. Waar veel bands de mist in zijn gegaan als ze voor het eerst in een ‘echte’ studio mogen opnemen, bleven Kozelek en zijn mannen de wind in hun zeilen houden. Geen gepolijste producties, maar de rauwe essentie die de Painters zo herkenbaar maakt. Het nummer Katy’s Song zou ook zo op de eerste plaat hebben kunnen staan, ook al is het professioneel opgenomen.

Kathy’s Song:

Kozelek zou negen maanden in de studio verblijven om te werken aan een set van sterke nummers die uiteindelijk op twee naamloze cd’s  zouden verschijnen: Rollercoaster en Bridge (de platen worden zo aangeduid door critici en fans vanwege de afbeelding op de hoes). Zelf noemde hij deze opnamesessies zijn Apocalypse Now. De stress en de emotie waren zo hoog dat het een ware achtbaan was voor de band.  Dat is goed te horen  aan de teksten, dat het een aderlating moet zijn geweest. Met nummers als Mistress, Mother, Strawberry Hill, Uncle Joe en Evil zijn de twee naamloze platen van de Red House Painters onvergetelijk.

Uncle Joe:

De eerste drie albums van de Red House Painters verschenen binnen een tijdsbestek van een jaar en lieten een onuitwisbare indruk achter. Zij waren het gezicht van een nieuwe stroming van emotionele muziek en de klanken voor de ziel. Dus mocht u nog nooit van Mark Kozelek en de Red House Painters hebben gehoord, haast u zich dan naar de platenzaak. En voor u die hem wel kennen, beluister weer  eens hun eerste drie werken. De cd’s worden met de jaren steeds beter.

(Frank Kromer)