Nachtvlinders. Je hebt ze in verschillende kleuren en soorten. De meeste van hen zijn bruinig of grijs, maar enkelen laten fraaie tinten zien die je niet meteen bij de kleur van de nacht zou verwachten. Bij leven was Amy Winehouse, die vandaag drie jaar geleden is gestorven, zo’n bontgekleurde nachtvlinder. Bontgekleurd omdat het haar muzikale verscheidenheid liet zien, maar ook omdat markante personen nu eenmaal een divers getinte tooi hebben. En laten we wel wezen: markant was ze. Toch sierde het zwarte, het donkere, ook haar vleugels. Niet voor niets is zij lid van “de club van 27”, het clubje illustere muziekhelden waartoe onder meer Jimi Hendrix, Jim Morrison, Janis Joplin, Brian Jones en Kurt Cobain behoren, die allen niet ouder zijn geworden dan 27 jaar. De leeftijd is niet de enige overeenkomst die Amy Winehouse met hen heeft. Het is het destructieve karakter, die fatalistische manier van leven, die allen zo hebben gekenmerkt. Wellicht werd het veroorzaakt door drank en drugs, misschien werden die latent aanwezige gevoelens enkel daardoor versterkt. Zo ook bij Amy Winehouse die de fles alcohol altijd binnen handbereik heeft gehouden. Niemand scheen haar te kunnen helpen. Hulp was ook niet hetgeen dat ze zocht. “They tried to make me go to rehab. I said: No, no, no…”
Het begin was zo veelbelovend. Frank, het debuut, sloeg in als een bom. De mengeling van jazz, R&B en soul was een voltreffer, maar het was vooral de zangeres Amy Winehouse die zo overtuigde. Ergens, maar dat is heel persoonlijk, hoor ik altijd heel ver weg een vleugje Billie Holiday. Wellicht is dat wat me in eerste instantie zo in haar intrigeerde. Daarbij spatte de zelfverzekerdheid, de eigengereidheid en het excentrieke van haar af. Haar persoonlijkheid speelde daar ook een grote rol in. Amy Winehouse was zeker geen schoonheid, maar op het moment dat ze de bühne opstapte op haar stiletto’s waarvan het je ging duizelen, ze haar toch al korte rokje nog een paar slagen omsloeg en begon te zingen, dan gebeurde er iets. Haar optredens waren spannend. Met haar voorkomen en nummers als F**k me pumps promoveerde zij de term ‘Trashy’ tot een geuzennaam. Na Frank bracht ze het eveneens indrukwekkende Back to Black uit. Een Engels, blank meisje uit Londen dat bewees de soul te bezitten die je doorgaans alleen tegenkomt in de zuidelijke staten van de VS. Zoals de meeste gasten van “de club van 27” was zij een inspiratiebron voor een blik “nieuw talent” dat de imitatieknop feilloos wisten te vinden. De drank- en drugsproblemen van Amy Winehouse werden echter steeds groter en heftiger waarbij zelfs optredens moesten worden afgezegd. Eenmaal de eenrichtingsweg ingeslagen was er geen weg terug en haar reis eindigde op 23 juli 2011, amper 27 jaar oud. Het lidmaatschap van “de club van 27” was een feit.
Vandaag drie jaar geleden… “Time flies” en dat doet de nachtvlinder ook. De nachtvlinder die Amy Winehouse heet. Misschien, als ik geluk heb, zie ik haar morgen in de schemering van de avond in de tuin rondvliegen. Misschien lichten haar bonte kleuren even op door de schittering van het kaarslicht of door een verdwaalde lichtstraal. Heel even maar. Hopelijk op het moment dat het prachtige There Is No Greater Love ons terras vult, waarbij de nachtvlinder zonder beperkingen zachtjes zal dansen op haar eigen aardse nalatenschap. Nee, geen beperkingen meer. Geen beperkingen meer die nu eenmaal in de beslotenheid van het leven liggen opgesloten. Geen plafond meer waartegen haar broze vleugels zich stuk kunnen slaan. Enkel een uitgestrekte sterrenhemel. Zo ver als het oog kan reiken. Zo ver als haar stem haar kan dragen. Oneindig ver. “Keep on flying Amy, keep on flying.”
Ed Muitjens