Het was even schrikken, een album van Bob Dylan met nummers die vooral van Frank Sinatra bekend zijn. Maar het klinkt eigenlijk best goed. Ook live.

De stem van een generatie, wordt hij vaak genoemd. Maar het is al weer lang geleden dat de stem werkelijk klonk als de stem van een generatie. In 1965 waren er al twijfels, toen de stem elektrisch werd begeleid. In 1968 was het helemaal gedaan, toen de stem op ‘Nashville Skyline’ zich aan countrymuziek waagde. Wel bleek de stem toen best mooi te kunnen zingen, en zowel de diepte (‘Lay Lady Lay’) als de hoogte in te kunnen (het prachtige ‘Girl From the North Country’).

https://www.youtube.com/watch?v=dZKX1pAdJVg&ab_channel=DamianPonce

Zo nicotinevrij als toen heeft de stem nooit meer geklonken. Na 1968 leek de stem enkele jaren weer op de stem van vroeger. Niet meer de stem van een generatie, maar even sarcastisch, bijtend, schamper, bitter, fel en hatelijk als voorheen, en geknipt voor nummers als ‘Tangled up in Blue’ en ‘Idiot Wind’. Tot in het midden van de jaren zeventig, toen de stem opeens als een grootstedelijke gospelzanger klonk (ten tijde van ‘Slow Train Coming’ zoals op het nummer ‘Man Gave Names To All the Animals’).

https://www.youtube.com/watch?v=XN3ni0UygYI&ab_channel=RomaniaOverpowered

Rasperig

Daarna verloor de stem gaandeweg aan kracht. In het beste geval klonk de stem als een oude, blaffende bluesmuzikant. Vaker, klonk de stem vlak en monotoon. Of, vooral live, rasperig, als een auto waarvan de motor niet wil starten. Andere, welluidender, stemmen herinnerden ons er met nummers als ‘You’re Gonna Make Me Lonesome When You Go’ (Madeleine Peyroux), ‘Make You Feel My Love’ (Adele) en ‘Unbelievable’ (Bettie Lavette) aan hoe goed de stem had kunnen klinken. Helaas, de stem zelf leek oud en versleten en het zingen moe. Nog maar enkele maanden geleden kreeg je de indruk dat de stem er weleens voorgoed het zwijgen zou kunnen toedoen. Op ‘Tempest’ (inderdaad, genoemd naar het laatste toneelstuk van Shakespeare) klinkt de stem als een rochelende schim van zichzelf, die voor de eeuwige stilte intreedt nog één laatste keer een teken van leven geeft.

Maar verdomd: op het dit jaar verschenen ‘Shadows in the Night’ klinkt de stem als herboren. De stem zingt! Sterker nog, de stem zingt ‘The Voice’: op ‘Shadows in the Night’ nummers die eerder door Frank Sinatra zijn vertolkt. De stem kan zich misschien niet meten met ‘The Voice’, maar weet zich toch aardig staande te houden en de lang niet altijd even eenvoudige melodielijnen zijn duidelijk herkenbaar. Zoals NRC Handelsblad kopte in een recensie van het album: ‘Bob Dylan zingt voor zijn doen zuiver’. En: “Het onmogelijke is gebeurd: Dylan weet toon te houden en waar zijn stem een beetje schraapt, draagt dat slechts bij aan de emotie.”

‘Thank You’

De stem bleek dus na al die jaren dus toch nog steeds te kunnen zingen. Ook live, zo blijkt tijdens het optreden in het Amsterdams Carré. En vooral op de van Frank Sinatra bekende nummers zingt de stem dat het een lieve lust is. ‘Melancholy Mood’, ‘I’m a Fool to Want You’ en op de single ‘The Night We Called It A Day’ weet de stem te ontroeren. Op de eigen nummers klinkt de stem af en toe wat kortademig en schel, en dreigt plaatsvervangende keelontsteking (luister maar naar het verschil tussen ‘Melancholy Mood’ en het direct daarna gezongen ‘Pay in Blood’). Maar wel weer beter dan in jaren, en een stuk minder vermoeid. De stem spreekt het publiek vrijwel nooit toe, maar nu komt er toch echt een ‘Thank You’ over de lippen. Alleen al daarom is dit een geweldig concert.

https://www.youtube.com/watch?v=IaUnZ3u8Mnk&ab_channel=SadEyedLadyOfTheLowlands

De stem zou in ‘The Voice of Holland’ nog altijd geen schijn van kans maken. Maar beter dan nu heeft de stem lang niet geklonken. Tijd voor een nieuw album, met ouderwets goede Dylan songs, gezongen met een ouderwets goede Dylan-stem!

(Jan Bletz)